“Kijk nou! Een kat in ons vogelhuisje!” Dat moment vergeet ik niet snel. Een vrijdag, ergens in de late herfst. De tuin netjes winterklaar gemaakt voor de vogels. Alles op orde, alles volgens plan. Totdat die kat besloot dat het vogelhuisje óók voor haar bedoeld was. En eerlijk? Ik vond het briljant. Want door haar actie keek ik weer eens anders tegen de zaken aan. En dat is precies waar het vaak misloopt in organisaties. Wij, mensen, bouwen onze eigen “vogelhuisjes”: structuren, processen, formats. Alles goed bedoeld, overzichtelijk en veilig. Tot iemand, of iets, besluit om er gewoon even middenin te gaan liggen. Niet volgens plan, maar precies wat nodig is om het anders te zien.

De waarde van anders kijken
Of het nu gaat om een jaarverslag, een veranderplan of een teamdag, de reflex is vaak om te doen wat we altijd al deden. Met dezelfde woorden, dezelfde vorm, dezelfde boodschap. Herkenbaar, maar weinig vernieuwend. Terwijl het juist daar wringt: als we blijven communiceren binnen de grenzen van ons eigen huisje, dan verrassen we niemand. Ook onszelf niet. Anders kijken begint bij nieuwsgierigheid en openheid. Bij durven stilstaan en denken: wat als het ook anders kan? Wat als het jaarverslag niet alleen verslag doet, maar ook verbindt? Wat als een veranderverhaal niet alleen uitlegt, maar ook raakt? Wat als de kat in het vogelhuisje niet “verkeerd” is, maar precies de juiste metafoor voor vernieuwing?

Daar zijn waar je doelgroep is. Dat zeggen we vaak: “we moeten daar zijn waar onze doelgroep is.” En dat klopt, meestal. Behalve als je op je doelgroep jaagt. Dan sla je precies de plank mis. Want aanwezig zijn is iets anders dan najagen. Echte verbinding ontstaat niet door te mikken, maar door te luisteren. Door te begrijpen waar de ander werkelijk zit, en waarom. De kat in ons vogelhuisje was niet op jacht. Ze was op zoek naar beschutting. En precies dat verschil maakt alles uit. Zo ging het bij ons ook. Een simpele tekening werd een aanleiding. Een idee werd een nieuw perspectief. En dat perspectief kreeg pas echt kracht toen wij er onze eigen draai aan gaf. Niet omdat het anders moest, maar omdat het beter kon. En dat is wat wij ook voor anderen doen: vanuit jouw verhaal het maximale halen. Niet nóg een jaarverslag, nóg een strategie of nóg een poster. Maar een versie die klopt, resoneert en blijft hangen.

Even terug naar die kat
Zij had geen overleg nodig, geen goedkeuringsproces en geen budget. Ze zag gewoon ruimte, en nam die. Soms is dat precies wat wij mensen weer even nodig hebben: de moed om ergens te gaan zitten waar niemand het verwacht. Dus: wil jij ook anders kijken naar wat je doet of maakt? Dan helpen we je graag. Maar eerst stellen we, zoals altijd, de enige echte Essentiedenkers-vragen: Waar ben jij, en waar is je doelgroep? En… ben je daar om te verbinden, of om te vangen? Want soms begint verandering met iets simpels.
Een onverwachte vrijdag. Een vogelhuisje. En een kat die haar eigen plek kiest.