Iedereen kent het wel: een nieuw jaar, nieuwe kansen, en een lijstje met goede voornemens. Vol enthousiasme beginnen we, maar al snel komt de realiteit om de hoek kijken. Goede intenties verdwijnen naar de achtergrond, en routines nemen het over. Waarom is het zo moeilijk om verandering vol te houden? En hoe zorgen we ervoor dat de volgende keer anders is?
Hetzelfde gebeurt in organisaties. Veranderingen beginnen met grootse plannen en hoge verwachtingen. Maar zonder de juiste voorbereiding en begeleiding struikelen veel initiatieven over hun eigen voeten. Hoe maken we de sprong van goede intenties naar echte, duurzame transformaties? Bij Essentiedenkers geloven we dat het antwoord ligt in de menselijke kant van verandering. Het is tijd om verder te kijken dan strategie en techniek, en te focussen op wat er echt toe doet: de mensen die de verandering dragen.
Reflectie als startpunt voor verandering
Elke verandering begint met een vraag: wat als het anders kan? Of het nu gaat om persoonlijke voornemens of zakelijke transities, het startpunt is altijd reflectie. De feestdagen, een tijd van rust en bezinning, geven velen de ruimte om na te denken over wat beter kan. Maar hoe vaak worden deze mooie intenties werkelijkheid? Zakelijke veranderingen volgen hetzelfde patroon. Ze beginnen met een vraag of een probleem, waaruit vaak een concrete vraag voortkomt. Pas daarna ontstaat er een visie, een plan, en een sprankeling van hoop. Maar dan komt het moment waarop enthousiasme niet genoeg is, en de dagelijkse realiteit het proces bemoeilijkt. Hoe zorg je ervoor dat deze ambitie niet strandt op de klippen van obstakels en routine?"Het probleem is niet dat mensen niet willen veranderen, maar dat ze vaak niet weten hoe ze de verandering moeten volhouden."
Blue Monday: feit of fictie?
Blue Monday, de derde maandag van januari, wordt vaak gepresenteerd als de meest deprimerende dag van het jaar. Hoewel de oorsprong van deze term voortkomt uit een slimme marketingcampagne, zit er een kern van waarheid in. Januari is vaak een maand waarin mensen terugkijken op hun goede voornemens en merken dat ze moeilijk vol te houden zijn. De donkere dagen, kou en drukte van het dagelijks leven versterken dit gevoel. Ook in onze praktijk zien we dit patroon terug. Na een energieke start komen obstakels in zicht en neemt de motivatie vaak af. Dit patroon is niet exclusief verbonden aan januari, maar speelt vaak kort na het begin van een project of verandering. Het is het moment waarop de eerste golf van enthousiasme is uitgewerkt en de harde realiteit of eerste tegenslagen zich aandienen. Juist in deze fase is begeleiding cruciaal om niet terug te vallen in oude patronen. Je kunt pas afscheid nemen van oude patronen wanneer je een alternatief hebt: een nieuw patroon. Wij mensen denken dat wij veel uit vrije keuze doen, maar het grootste deel van ons gedrag wordt gestuurd door routines, reflexen en patronen. Op momenten van stress en spanning grijpen we terug naar deze vertrouwde structuren, omdat ze ons houvast bieden. Als er nog geen nieuw patroon is ontwikkeld dat al een gewoonte is geworden, vallen we direct terug op de oude. Het is daarom essentieel om tijdens een verandering actief te werken aan het creëren en inslijpen van nieuwe gewoontes die de oude kunnen vervangen."Het is geen schande om je motivatie te verliezen; het is een kans om opnieuw te kijken naar hoe je je doelen kunt bereiken."
De parallellen tussen persoonlijke en zakelijke veranderingen
Net zoals de meest ambitieuze nieuwjaarsvoornemens sneuvelen tegen de derde maandag van januari, bekend als Blue Monday, falen ook veel zakelijke verandertrajecten in hun uitvoeringsfase. Dit is geen toevalligheid, maar een patroon dat diepgeworteld is in hoe mensen omgaan met verandering. Verandering brengt onzekerheid met zich mee, en zonder de juiste voorbereiding en begeleiding voelen mensen zich vaak overweldigd. Daarnaast spelen een aantal universele redenen een rol:- Gebrek aan voorbereiding: Goede voornemens of veranderingen starten vaak met enthousiasme, maar zonder een goed doordacht plan. Maar het gaat niet alleen om het plan zelf; minstens zo belangrijk is het meenemen van de mensen die de verandering moeten dragen. Hier ligt vaak een groot struikelblok. Zonder de juiste communicatie en betrokkenheid ontstaat er weerstand of onduidelijkheid over het 'waarom' en 'hoe' van de verandering.
Een effectieve manier om mensen in een vroeg stadium mee te nemen, is door gebruik te maken van de Trap van Quirke. Deze methode benadrukt vijf cruciale stappen in de communicatie rondom verandering:
-
- Bewustwording: Begin met het creëren van een breed besef waarom de verandering nodig is. Dit betekent dat je de urgentie en het probleem helder communiceert.
- Begrip: Zorg dat mensen niet alleen weten wat er verandert, maar ook waarom. Gebruik duidelijke voorbeelden en geef ruimte voor vragen en reflectie.
- Acceptatie: Dit is het moment waarop mensen de verandering als noodzakelijk en waardevol gaan zien. Hier speelt empathie een belangrijke rol.
- Commitment: Wanneer mensen de verandering niet alleen accepteren, maar ook actief ondersteunen, ontstaat de betrokkenheid die nodig is om verder te gaan.
- Actie: Pas wanneer alle bovenstaande stappen zijn doorlopen, kunnen mensen effectief handelen in lijn met de nieuwe koers.
"Communicatie is de sleutel. Zonder een helder verhaal en betrokkenheid op elk niveau blijft zelfs het beste plan slechts een document op papier."
- Onvoldoende ondersteuning en de impact van dagelijkse processen: Na de kick-off verdwijnt vaak de interesse of motivatie van collega’s, en komen de eerste obstakels. Dit probleem wordt versterkt door een operationele realiteit waarin de organisatie vaak niet is ingericht op verandering. De bestaande processen, procedures, gewoontes en patronen zijn afgestemd op de status quo, niet op de dynamiek van een verandertraject. Tegelijkertijd blijven reguliere werkzaamheden doorgaan, wat extra wrijving en weerstand kan veroorzaken.
Een effectieve aanpak is om parallel aan de bestaande organisatie een nieuwe structuur of lijn op te zetten – ook wel bekend als kwartiermaken. Deze aanpak biedt een veilige omgeving om nieuwe processen, routines en manieren van werken te ontwikkelen en te testen, zonder dat dit de reguliere werkzaamheden verstoort. Pas wanneer deze nieuwe werkwijzen zijn ingesleten en bewezen effectief zijn, worden ze stapsgewijs ingeweven in de bestaande organisatie. Dit zorgt voor een soepele overgang en minimaliseert de weerstand tegen de verandering. Het biedt de ruimte om op een gecontroleerde manier nieuwe patronen te introduceren en oude gewoontes te vervangen. Dit zorgt voor een soepele overgang en minimaliseert de weerstand tegen de verandering.
"De grootste valkuil bij verandering is de verwachting dat het een lineair proces is. In werkelijkheid is het een reis vol onverwachte bochten."
Succesvol veranderen met de focus op de menselijke kant
Het goede nieuws? Veranderingen hoeven niet te mislukken. Met de juiste aanpak en begeleiding kun je de kans op succes aanzienlijk vergroten. Vaak denken mensen bij verandering direct aan een technische oplossing en blijven daarin hangen. Maar de werkelijke sleutel ligt in de menselijke kant van verandering. Waarom voelt iets moeilijk? Hoe kun je het aanpakken? En hebben we het dan altijd fout gedaan? Dit zijn vragen die essentieel zijn om te beantwoorden, maar die vaak worden genegeerd. Door deze menselijke dimensie centraal te stellen, maken we verandering niet alleen mogelijk, maar ook duurzaam.Wij werken vaak in de lijn van de Trap van Quirke. Het gaat niet alleen om informeren, maar vooral ook om communiceren. Door deze aanpak brengen wij mensen in beweging en zorgen we dat ze zich gehoord en betrokken voelen. Hierdoor wordt verandering niet alleen begrepen, maar ook gedragen.
De impact van het gebrek aan voorbereiding, betrokkenheid en het negeren van de transitie ligt sterk in hoe mensen reageren op verandering. Mensen zoeken zekerheid in routines en patronen, en als deze onder druk komen te staan zonder duidelijke begeleiding of alternatieven, ontstaat weerstand. Emotionele reacties zoals onzekerheid, angst of demotivatie zijn natuurlijke gevolgen. Zonder voldoende betrokkenheid voelen mensen zich niet gehoord, wat hen passief of zelfs tegenwerkend kan maken.
Daarom is een menselijke benadering essentieel: door emoties en motivatie centraal te stellen en mensen vroeg in het proces te betrekken, creëer je een omgeving waarin verandering wordt geaccepteerd en zelfs omarmd. Goede communicatie maakt hierbij het verschil tussen weerstand en draagvlak. Dit vraagt niet alleen om informatie, maar vooral om dialoog en een reis waarin iedereen actief wordt meegenomen.
"Een externe begeleider kan het verschil maken. Wij zijn betrokken genoeg om jullie te steunen, maar buitenstaanders genoeg om objectief te blijven."
Onze aanpak: samen op reis
Bij Essentiedenkers geloven we in verandering als een gezamenlijke reis. Wij brengen de volledige verandering letterlijk in kaart, inclusief de mogelijke verstoringen in het dagelijkse werk. Zo creëren we een heldere “change journey” voor alle betrokkenen. Als reisleiders begeleiden we teams stap voor stap, met oog voor emoties, verwachtingen en obstakels. Onze aanpak onderscheidt zich door:- Objectiviteit: We zijn buitenstaanders zonder historische of hiërarchische ballast.
- Betrokkenheid: Samen met jullie zorgen we ervoor dat de verandering beklijft.
- Focus op resultaten: Geen Blue Monday-momenten, maar een duurzame verandering.
"Veranderen is geen momentopname. Het is een proces dat vraagt om doorzettingsvermogen, betrokkenheid en de juiste begeleiding."
Klaar voor een nieuwe start?
Wil jij dat jouw organisatie het verschil maakt en plannen omtovert tot blijvend succes? Neem vandaag nog contact op met ons. Bel Mirjam of Edwin, en ontdek hoe wij samen met jullie een verandering kunnen realiseren die niet slechts een blauwe maandag duurt.
Wij helpen je graag verder. Laat vandaag het begin zijn van iets nieuws.
Fijne dag!
"Ga niet alleen op reis. Met een goede gids bereik je altijd je bestemming."
Meer white papers
